Besin mayası ‘’nooch" olarak da adlandırılır. Saccharomyces cerevisiae olarak bilinen, ekmek ve bira yapmak için kullanılan maya türüyle aynı olan bir mayadır. Ancak besin mayası inaktive edilmiş formdadır bu nedenle ekmek veya bira yapmak için kullanıldığında sonuç vermez. Yemeklerde lezzet verici baharat olarak kullanılır, tuzlu veya umami aromalıdır. Tadı daha çok peynir ve fındığı andırır.

      Besin mayası üretmek için, S. cerevisiae hücreleri, şeker açısından zengin bir ortamda birkaç gün beslenir. Maya daha sonra ısı ile etkisiz hale getirilir, hasat edilir, yıkanır, kurutulur, ufalanır ve paketlenir.

      İki tür besin mayası vardır : Takviye edilmemiş ve takviye edilmiş. Takviye edilmemiş tür herhangi bir ilave vitamin veya mineral sağlamaz. Sadece maya hücreleri doğal olarak büyürken üretilen vitamin ve mineralleri içerir. Takviye edilmiş tür ise besin içeriğini artırmak için üretim sürecinde eklenen sentetik vitaminleri içerir. Besin mayası ince pullar ve granüller şeklinde veya toz formda satılır. Soluk sarı bir renge sahiptir. Doğal olarak sodyum içeriği ve kalorisi düşüktür, yağsız, şekersiz, glütensiz ve vegandır. Bu nedenle hemen hemen her diyet tarzına uygundur.

      Besin mayası, bitki bazlı protein, B vitaminleri ve minerallerden oldukça zengindir. Sadece 1 tatlı kaşığı (5 gram) güçlendirilmiş besin mayası 20 kkal ve 3 g protein içerir. Günlük lif ihtiyacının yaklaşık %4’ünü karşılar. Günlük B grubu vitaminleri ihtiyacının hemen hemen hepsini karşılar. Aynı zamanda gen regülasyonu, metabolizma, büyüme ve bağışıklıkta rol oynayan çinko, selenyum, manganez ve molibden içerir. Besin mayası, yiyeceklerden alınması gereken dokuz temel amino asidin tümünü içerdiği için kaliteli bitkisel protein kaynağıdır. Vegan beslenmede oldukça sık kullanılır. Ancak besin değerleri markalar arasında farklılık gösterir, bu nedenle mutlaka etiket bilgisine bakılmalıdır.

Güçlü Antioksidanlar İçerir

      Antioksidanlar, tüketildiğinde hastalık riskini artırabilecek serbest radikaller olarak adlandırılan kararsız moleküllerle savaşan bileşiklerdir. Araştırmalar, besin mayasının güçlü antioksidanlar olan glutatyon ve selenometiyonin içerdiğini ortaya koymaktadır. Bu bileşikler, hücreleri serbest radikallerin ve ağır metallerin neden olduğu hasarlardan korumaya yardımcı olabilir ayrıca vücudun çevresel toksinleri yok etmesini destekler. Bu özellikleri nedeniyle kalp hastalığı, kanser, makula dejenerasyonu gibi kronik hastalıkların riskini azaltabilir ve bağışıklığı kuvvetlendirebilir.

      Besin mayası iki ana karbonhidrat içerir: alfa mannan ve beta glukan. Hayvan çalışmaları, bu karbonhidratların vücudu enfeksiyonlardan koruyabilecek antibakteriyel ve antifungal faydalar sunduğunu göstermektedir. Özellikle beta glukan, bağırsak mikrobiyotasını iyileştirir, bağışıklık hücrelerini aktive ederek genel sağlığı ve bağışıklığı güçlendirir.

Kolesterol Seviyelerini Düşürmeye Yardımcı Olabilir

      Besin mayasındaki beta glukan kolesterolü düşürmeye de yardımcı olabilir. 8 haftalık bir çalışmada, günde 15 gram maya kaynaklı beta glukan alan yüksek kolesterolü olan erkeklerde, toplam kolesterol seviyeleri %6 oranında düşmüştür. Ancak besin mayasındaki beta glukanın bu etkisinden kesin olarak söz edebilmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Besin Mayası Nasıl Kullanılır

      Vitamin içeriğini korumak için besin mayası serin ve karanlık bir yerde saklanmalıdır. Ayrıca, nemi dışarıda tutmak için kapağı sıkı kapatılmalıdır. Uygun şartlarda saklandığında 2 yıla kadar dayanıklıdır. Yemeklerde baharat, çorbalarda umami aroma, yemeklerde kıvam verici olarak kullanılabilir. Ayrıca smoothielerin besin değerini yükseltmek için de karışıma eklenebilir.

Dikkat !

      Besin mayasını ölçülü olarak, 10-30 g’a kadar kullanmak güvenlidir. Ancak mayalı ürünlere karşı alerjisi olan kişilerin tüketmemeleri önerilir ciltte kızarıklığa neden olabilir. Aynı zamanda fermente ve mayalı ürünleri tüketmeyen kişilerde tercih etmemelidir. Tiamin içeriğinden dolayı migren ağrısı yaşayan kişilerin de tüketmemesi önerilir.