16 Ekim, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) kuruluş tarihidir. Bugün 42 yıldır Dünyadaki açlığa ve yoksulluğa dikkat çekmek adına Dünya Gıda Günü olarak kutlanmaktadır. Dünyada pek çok insanın özellikle çocukların güvenilir, besleyici ve yeterli gıdaya düzenli erişimi maalesef yok. Bu durumu değiştirebilmek için hepimiz elimizi taşın altına koymalı ve israfın önüne geçmeliyiz. Türkiye'de yılda 7.7 milyon ton gıda israf ediliyor ve bu değer Dünya genelinde de ortalama 1,3 milyar tondur. Ayrıca hayat her geçen gün giderek pahalılaşıyor ve harcamalarımız giderek artıyor. Bu hafta sizlere harcamalarınızı daha az seviyede tutmak ve gıda israfını azaltmak için uygulayabileceğiniz önerilerde bulunacağım. 

Her Gün Üç Ekmekten Biri Çöpe Gidiyor

   Ekmek, toplum için en ortak besinlerin başında yer almaktadır. Toplumun sosyo-ekonomik yapısı, beslenme alışkanlıkları ve ülkemizin tahıllardan zengin olması nedeniyle ekmek beslenmede büyük rol oynamaktadır. Ülkemizde günlük 3 ekmek alınan evlerde 1 ekmeğin çöpe gittiği tespit edilmiştir. 1 yılda bu şekilde ekmek israfı yapılmadığı takdirde bu gelir ile 1 aylık kira veya 1 çocuğun 1 aylık eğitim masrafı karşılanabilir. 

Bayat Ekmekleri Değerlendirme Yöntemleri 

     Farklı malzemeler kullanarak fırında pizza tarifleri denenebilir. Birbirinden lezzetli baharatlar ile çeşnili ekmekler(sarımsaklı ekmek vb.) hazırlanabilir. Bayatlayan ekmekler ile galeta unu yapılabilir ve çeşitli yemek, köfte, pasta ve tatlı yapımında kullanılabilir. Ekmek dilimleri küp küp doğranıp fırında veya tavada kıtırlaştırılıp çorbaların üzerinde değerlendirilebilir. Ek olarak kahvaltıların vazgeçilmezi yumurtalı ekmekler de bayat ekmeklerin değerlendirilmesinde alternatif olabilir. 

Ekmek İsrafını Nasıl Azaltalım  

     Alışveriş esnasında ihtiyaçtan fazla ekmek alınmamalıdır. Ekmek dilimlenerek tüketilmeli ve poşette saklanmalıdır. Uzun süreli saklama amaçlanıyorsa ekmek derin dondurucuda ve poşet içerisinde saklanmalıdır. Fırınlarda üretim talebe göre planlanmalıdır. Toplu yemek tüketim yerlerinde ekmeğin küçük roll ekmek şeklinde verilmesi ve servis tezgahlarındaekmeğin baş tarafta değil, yemeklerden sonra yer almasısağlanmalıdır. Ayrıca toplu yemek tüketim yerlerinde, menüye göre ekmek siparişi verilmeli, artan ekmeklerin daha sonraki günlerde kullanılmasını sağlayacak menü düzenlemeleri yapılmalıdır.

Sebzeler ve Meyveler Nasıl Saklanmalı ?

     Ispanak göründüğü kadar dayanıklı bir sebze değildir. Aldıktan sonra 2-3 gün içerisinde tüketilmesi gerekir. Eğer fazla alındıysa dondurarak saklanabilir.

     Pırasa yapısı gereği çok hassas bir sebzedir ve alındıktan hemen sonra tüketilmelidir. İlerleyen 1-2 günde tüketileceksesebzeliğin hava alan bir bölmesinde saklanmalıdır.

     Marul, maydanoz, roka, tere gibi yeşillikler yıkandıktan sonra iyice kurutularak bez torbalarda buzdolabında saklanmalıdır. Aksi hale sulanıp hızlıca çürür. Eğer yeşillikler uzun dönem beklediğinde çürüme yoksa sadece pörsüme varsa yeşillikler bir süre soğuk suda bekletildikten sonra tüketilebilir. 

     Kereviz ve havuçların temizlendikten sonra doğranıp su dolu bir kavanozda saklanması dayanma sürelerini uzatır. Pişirmeden hemen öncesine kadar da kararma olmaması içinde suda bekletilmelidir.

Sarımsak eve çoklu olarak alındıysa oda sıcaklığında, file torbalarda, kuru ve karanlık yerlerde muhafaza edilmelidir.Eğer buzdolabında saklanmak isteniyorsa, sarımsaklar soyulur, yıkanır, kurulanır, dövülür ve bir kaba alınır üzerini geçecek kadar zeytinyağı ve bir miktar tuz eklenerek saklanılabilir. 

İsrafı Önlemeye Yönelik Mutfakta Başka Neler Yapabiliriz ?

Sadece birer adet kalmış yemek yapmaya yetmeyecek sebzeler ince ince doğranıp fırınlanarak çıtır cipsler veya fırında yalancı kızartma veya türlü yapılarak değerlendirilebilir.Diriliğini kaybetmiş sebzeler az miktarda yağ ile tavada sotelenip yoğurtlanarak harika mezeler elde edilebilir. 

    Sonbahar denilince akıllara bal kabağı gelir. Tüketilen bal kabağının çekirdekleri yağ ve çok az tuzla 150 derecede fırınlanarak lezzetli atıştırmalıklar elde edilebilir.

     Buzdolabının kapağı her açılıp kapandığında ısı değişimi meydana gelmekte ve bu ısı değişimi kapakta saklanan yumurtaların yapısını bozup raf ömürlerini kısaltabilir. Ayrıca hijyen açısından da yumurtaların karton kaplardan çıkarılmadan orta rafta saklanması daha doğrudur. 

     Dünya genelinde 840 milyon kişi açlık sınırında yaşıyor. Gelecekte de iklim değişikliği, doğal kaynakların ve biyoçeşitliliğin azalması sonucu besin teminlerinde sıkıntıların yaşanabileceği düşünülmektedir. Bu yüzden israf konusunda şimdiden önlemler alınmalı ve yaptığımız öneriler hayata entegre edilmelidir.