Son günlerde bazı illerimizde SAT-2 serotipi şap hastalığı taşıyan hayvan vakaları görüldü. İlk vakaların tespiti ardından ülke genelinde tüm hayvan pazarları kapatıldı. Şehirlerarası hayvan nakli de yasaklandı. ​Şap hastalığı çift tırnaklı hayvanlarda görülür. Akut seyirli ve bulaşıcılığı yüksek, viral bir enfeksiyondur. Hastalığın bulaşma oranı yüksek olduğu için ekonomi, sağlık ve ticaret açısından problemlere neden olabilir. Bu hastalığın insanlar üzerinde etkisi nedir, ne gibi tedbirler almalıyız, kırmızı ete alternatif protein kaynakları nelerdir ? Gelin birlikte inceleyelim. 

Hastalık Nasıl Yayılır ? 

    Hastalığın en belirgin yayılma yolu havada bulunan virüsün solunum sistemi ile alınmasıyla gerçekleşir. Enfekte olan veya kuluçka dönemi yaşayan hayvanlar solunum, deri, süt ve vücut sıvıları ile virüsü yayabilir. Hastalık; kontamine hayvan ürünleri, kontamine araç ve aletler, insan, yabani hayvanlar, kuşlar, rüzgar ve nakil araçları ile de bulaşabilir. Kesim esnasında direk temas ile de bulaşabilir. 

Hayvanlarda Ne Etkileri Var ?

    Sığırlarda ateş, iştahsızlık, depresyon ve süt veriminde azalma ilk belirtiler arasındadır. 24 saat içerisinde salya akışı başlar ağız ve burun yaraları görülebilir. Koyun ve keçilerde ise hastalık daha az etki gösterir ve yara oluşumu daha hafiftir. Hastalık koyunlarda genellikle topallık ile karakterizedir ve topallık süreklilik gösterir. 

Neler Yapılmalı ?

    Hastalığın hayvanlarda ölüm oranı ise yüksektir bu nedenle et ve süt verimlerindeki hızlı düşüş ekonomik kayıpları beraberinde getirebilir. Bu durumun yaşanmaması için kesim, karantina ve aşılama tedbirleri uygulanmalıdır. Amaç hayvanlarda yüksek antikor düzeyinin sağlanmasıdır. Düzenli ve yoğun aşılama programları ile hayvanlarda virüse karşı direnç sağlanması hedeflenir. Ancak başarı sağlanabilmesi için karantina ve önleyici önlemlere de gereksinim vardır. 

Virüsler Hızlı Dondurma İşlemlerinde Aktif Halde Kalabilir !

   Şap virüsü ısıya dayanıksız olup 37 derecede 12 saatte, 60-65 derecede 30 dakikada, 85 derecede ise birkaç dakikada yıkılarak etkisiz hale gelir. Ancak düşük ısı derecelerine ve ani donma ve çözülmelere karşı oldukça dayanıklıdır. Bu nedenle kırmızı et ve organ eti tüketimine dikkat edilmelidir. Kırmızı ette virüs kesimden sonra 24-48 saatte laktik asit oluşumuna bağlı olarak hızla etkisiz olur ancak kan, kemik iliği, lenf bezleri ve iç organlarda uzun süre dayanabilir ve kırmızı ete bulaş görülebilir. Ani dondurma işlemlerinde de aktif halde kalabilir. Tedbir amaçlı geçici bir süre kırmızı et tüketmek istemiyorsanız kırmızı ete alternatif protein kaynaklarına beslenmenizde yer verebilirsiniz.

Kırmızı Ete Alternatif Protein Kaynakları 

     Kırmızı et beslenmede oldukça sık tercih edilen bir protein kaynağıdır. Proteinler, insan vücudunda bulunan hücrelerin yapı taşlarıdır. Vücut tarafından üretilmediği için dışarıdan besin yolu ile karşılanması gerekir. Protein açısından yüksek besin değerine sahip olan kırmızı eti tüketmek istemiyorsanız, alternatif protein kaynaklarını tercih edebilirsiniz. Tavuk, balık, hindi, yağsız deniz mahsülleri, yumurta, mantar, mercimek, nohut, kurufasulye gibi kurubaklagiller, süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünleri, yer fıstığı, fındık, badem gibi kuruyemişler protein içeriğinden zengin besin besinlerdir.

Bitkisel Demir Kaynakları ve C Vitamini Birlikte Tüketilmeli 

    Kırmızı et aynı zamanda demir içeriği açısından da zengindir. Eğer kırmızı et tüketilmiyorsa alternatif demir kaynaklarına da beslenmede yer verilmelidir. Tavuk, hindi gibi kümes hayvanları, balık ve deniz ürünleri zengin birer demir kaynağıdır. Yumurtalar, baklagiller, kuruyemişler ve yağlı tohumlar, koyu yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıllar, özellikle kurutulmuş meyveler ve pekmez demir oranı yüksek besinlerdir. Bitkisel kaynaklı demir seviyesinin vücutta emilimini artırmak içinse C vitamini açısından zengin bir besinle (örneğin domates, kivi, turunçgiller) tüketilmelidir.Örneğin pekmez tüketileceğinde içine 3-4 damla limon sıkmak demir emilimini arttırmaya yardımcı olur.