Plastik ülkemizde olduğu kadar Dünyanın başındaki en büyük sorunlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Ancak plastik tüketimimizi azaltarak fark yaratmak mümkün. Peki hayatımızda neler değişecek, doğayı korumak için bize neler düşüyor? Neler yapabiliriz?

 

 

Akdeniz ülkelerine bakıldığında en çok plastik çöp üreten ülkelerin başında geliyoruz. Üç tarafı denizlerle çevrili güzel ülkemizin denizleri ve deniz canlıları tehdit altında. Türkiye’de evlerimizde oluşan ve çöpler yoluyla biriken atıkların geri dönüşümüyle ilgili altyapı tam oluşmuş durumda değil. Geri dönüşüm tesisleri ise tam randımanla çalışmıyor. Kullanıcının bu konudaki farkındalığı da tam değil. Yani kısacası hala öğrenme aşamasındayız.

Bugüne kadar üretilen plastiğin bilinen oranda yüzde 90’ı geri dönüştürülmedi. Çoğunun yolculuğu da denizlerde son buluyor. Denizlerde yeri olmamasına rağmen gezinen büyük plastik parçaları, balina, kaplumbağa ve deniz kuşları gibi türlerin boğulmasına neden oluyor; küçük plastik parçalarıysa deniz hayvanları tarafından yiyecek sanılıp yeniliyor. Bu canlıları korumak bizim elimizde fakat gidişata bakıldığında ise 2050 yılına kadar balıkları öldürüp denizden oltayla plastik tutacağız gibi görünüyor. Yapılan bir araştırmaya göre okyanus ve denizlere yıllık olarak atılan yaklaşık 8 milyon ton plastik, plastik dolu bir çöp kamyonunun dakikada bir yükünü okyanusa boşaltmasıyla eş değer.

Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF)’in yayınladığı rapora göre Akdeniz’in açık sularını, deniz kıyılarını ve deniz tabanını kirleten atıkların çoğunu yani %95’ini plastik oluşturuyor. Maalesef Türkiye’nin de bu kirliliğe önemli bir katkısı mevcut. Ülkemizde kişi başına yılda ortalama 440 poşet tüketiliyor. Bu rakamla Avrupa ülkeleri arasında liderliğe oynuyoruz. Bunun farkına vararak ortalama tüketimi 90 adede indirmeyi hedefleyen bir politika da oluşturulmuş durumda. 

 

Peki bizler bireysel anlamda neler yapabiliriz?

 

Tabii burada mesele yalnızca poşet tüketimi değil. Günlük hayatta plastik tüketimini azaltmak üzere yapabileceğimiz çok şey var. Yaptığınız ufacık değişiklikler doğayı evi gören pek çok canlı için büyük adımlara neden olacaktır.

 

Plastik içermeyen yani bpa içermeyen bir matara edinip yanınızda taşıyın. Doldurmak için tek kullanımlık plastik şişede su almak yerine cam damacanaları kullanın.

 

Markete, pazara giderken Bir defa kullanılıp atılan poşetler yerine, sürekli kullanılabilen bez torba ve fileleri götürmeyi unutmayınız. Pazarda kese kağıtlarını tercih edin.

 

Market alışverişinde satın aldığınız ürünlerin ambalajına dikkat edin. Birçok ürün paketi plastik olabiliyor. Olmayanı tercih edin. Plastik atıklar doğada çok geç ve zor parçalandığından tekrar kullanılımını sağlayınız. Alışverişlerinizde cam şişe ve kapları tercih ediniz.

Yiyecekleri saklamak için buzdolabı poşeti ve streç film yerine cam kutu kullanın. Hem son derece sevimli hem de organik pamuklu kumaş, balmumu, ağaç reçinesi ve hindistan cevizi yağı gibi tamamen doğal malzemelerden yapılan saklama kumaşlarını da deneyebilirsiniz.

 

Dışarıdan yemek siparişi verirken pakete plastik çatal bıçak koymamalarını söylemeyi unutmayın.

 

Plastik pipet kullanmaktan vazgeçin.

En çok atılan plastiklerden biri de çiğnediğimiz sakız. Sakızın içinde de plastik var. Ferahlamak için sakız değil, kutuda satılan naneleri tercih edin.

 

Doğal bileşenli temizlik ürünleri kullanınız. Evde sirkeli su, karbonat gibi doğal temizlik malzemeleri deneyin. El yıkamak için pompalı plastik şişe yerine kalıp sabun kullanın.

Güzellik malzemelerinin de plastik içerebildiğini biliyor muydunuz? İçinde “polyethylene” olan ürünlerden uzak durun. Doğal ürünleri tercih edin.

 

Plajdan, ormandan, piknikten dönerken bütün çöplerinizi toplayın. Grup halinde yapılabilecek bir yaz aktivitesi de çöp toplamak olabilir.

 

 

Yazın vazgeçilmezlerinden, plastik top, simit, deniz yatağı, hatta kova ve kürek gibi plaj oyuncaklarının çoğunda plastik olduğunu hatırlatalım. Denizlerdeki plastik atıklarının bir kısmı da bu oyuncaklardan kalanlar. Plastiksiz bir plaj için işe metal ve tahtadan yapılmış kürek alarak başlayabilirsiniz.

Açığa atılan pillerin içindeki kimyasal maddeler toprağa ve suya karışarak

bizlere zehir olarak geri döneceğinden, açığa pil atmayınız. Şarj olunabilir pilleri tercih ediniz.

 

Çöpü kaynağında azaltmalıyız, yoksa çöp dağlarında nefes alamaz hale

geliriz. Evsel atıklarınızı ayrıştırarak poşetleyip, geri dönüşüme katkı yapınız..

 

Herhangi bir ürünü alırken geri dönüşümlü olmasına dikkat ediniz. Kağıtsal atıkları tutumlu kullanıp, kullanılmış kağıtların geri kazanılmasını sağlayınız.

 

Plastik ve naylon atıkları yakmayınız.

 

Bahçenizde kimyasal gübre yerine, organik atıklar (hayvan-bitki atıkları)

kullanınız.

 

Tıbbi atıklarınızı mutlaka belediye görevlilerine teslim ediniz.

 

Yürüyerek gidilebilecek yerlere yaya giderek, oto egzoz gazı atılımını önleyiniz.

 

Gereksiz yere elektrik enerjisi kullanmayınız.

 

Temiz su israfından kaçınınız.

 

Atık sularınızı açığa akıtmayınız.