Tiroid bezi kendisi vücutta küçük gözükse de etkisi büyük hormonlar salgılamaktadır. Tiroid hormonunun üretimi beyindeki hipotalamus bölgesinde bulunan olan tiroid serbestleştirici hormon (TSH) tarafından sağlanmaktadır.

Tiroid bezi zihinsel fonksiyonlar için çok büyük önem taşımaktadır. Anne karnında ve doğumdan sonraki dönemde beynin büyüme ve gelişimini sağlar. Tiroid bezi organizmada büyüme ve gelişme, bilişsel işlevler, vücut ısısı, kalp ritim bozukluğu, karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmasının düzenlenmesi gibi birçok süreci kontrol etmektedir. Tiroid hormonu glikozun hücreler tarafından tutulmasını arttırır. Bunun sonucunda pankreastan insülin salınımı uyarılmaktadır. Bunun yanında bu hormonlar kemiklerin büyüme ve olgunlaşmasında da görev almaktadır. Tiroid bezinden üretilen kalsitonin denen hormon kandan kemiğe kalsiyumun taşınmasını sağlayarak bu etkinliği daha da arttırmaktadır.

Tiroid bezinden üretilen hormonlar kilo alıp vermemizde çok ekilidirler. Tiroid hormonları vücutta depo yağların yakımını desteklerken, protein döngüsünde görevli enzimlerin yapımında da rol oynamaktadırlar. Ayrıca bu hormonlar metabolik aktiviteyi de hızlandırmaktadır. Hipertiriodi olan kişilerde metabolizma hızı iki katın kadar yükselmektedir ancak tam tersi durumda yani vücut tiroid hormonunu üretmezse metabolizma yarı yarıya yavaşlayabilmektedir. Bunun sonucu olarak da kilo verimi normale oranla biraz daha yavaş olabilmektedir.

Tedavisi Nasıl?

Tiroid hastalığının tedavisinde, özellikle D vitamini, çinko, iyot, demir, selenyum gibi mikro besin ögelerinin değerlendirilmesi ve kişiye özel beslenme tedavisinin sağlanması gerekmektedir. Tedavide amaç TSH, T3, T4 değerlerini normal düzeylerde tutmaktır. Bu hormonların yetersiz salgılanması hipotiroidi ile birlikte kilo almaya, fazla salgılanması ise hipertiroidi ile birlikte fazla kilo kaybına neden olabilmektedir. Bunu yanı sıra obez bireylerde kilo verimi tiroid hormonu seviyelerinin normal değerler arasına gelmesini sağlayabilmektedir.

Gebelikte İyot Kullanımının Önemi

Tiroid fonksiyonlarında bozukluk olması erken doğum, gebelikte görülebilen yüksek tansiyon problemi gibi sorunlar teşkil edebilmektedir.  Günümüzde yaklaşık olarak her 50 kadından birine gebelik sırasında hipotiroidizm tanısı konmaktadır. Özellikte anne karnındaki bebek bu durumdan çok etkilenmektedir. Bu yüzden iyot tüketimi hipotiriodizm hastaları için çok önemlidir. Yetişkin bireylerde alınması gereken günlük iyot miktarı 150mg iken Dünya Sağlık Örgütü bu düzeyin gebelerde 250mg olması gerektiğini önermektedir. İyotun en iyi kaynakları deniz ürünleri ve iyotlu tuzdur. Patates, süt, yağsız deniz eti, yumurtada da az miktarda da olsa bulunmaktadır.

Nasıl beslenmeli?

Tiroid hastaları beslenme şeklinde çok düşük kalorili ve çok düşük karbonhidratlı diyetten uzak durmalıdırlar. Çünkü düşük kalorili ve düşük karbonhidratlı diyetler hipotalamus ve tiroid arasındaki ilişkiyi bozarak tiroid hormon aktivitesinin önemli ölçüde azalmasına neden olmaktadır. Bu yüzden kişiye özel, besin ögelerinden yeterli, sağlıklı bir beslenme programı için diyetisyene danışılmalıdır.

Selenyum minerali tiroid hormonlarının metabolizmasında yer alan önemli bileşenlerdendir. İyot ve selenyum eksikliği birlikte görülürse hastalığın şiddeti daha da artmaktadır. Selenyum kaynağı besinler balık, hindi ve dana eti, mercimek, mantar, susam, ceviz, ay çekirdeği ve tam tahıllardır.

Yapılan araştırmalar sonucunda düşük tiroid fonksiyonu seviyesinin kanda demir düzeyinin düşüklüğüne sebep olmaktadır. Çünkü tiroid peroksidaz  (TPO) enzimi demire bağlı olarak görevini gerçekleştirmektedir.

Hipotiroidide kolesterol ve kan yağları artmaktadır. Bununla birlikte karaciğer yağlanmasına da sık rastlanmaktadır. Yüksek kolesterol seviyeleri damarda hasar oluşturarak kan damarlarının tıkanmasına neden olmaktadır. Bunun önüne geçebilmek için doymuş yağ kaynaklarından uzak durmak ve posalı besinleri tercih etmek yapılabilecek basit ve sağlıklı beslenme yöntemlerinden biridir.

Hem metabolizmanızın hızlanması hem de fazla kilolarınızdan kurtulmanıza destek olması için rutin hayata egzersiz eklenmesi ihmal edilmemelidir. Dengeli ve düzenli bir beslenme her zaman olduğu gibi tiroid tedavisinde de oldukça etkilidir.